Pensumoversikt | ?velse til teksten | Sekund?rtekst | Tekstansvarlige

Przem¨®wienie z 13 grudnia 1981

o wprowadzeniu stanu wojennego

Obywatelki i obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej!

Zwracam si? dzi? do Was jako ?o?nierz i jako szef rz?du polskiego. Zwracam si? do Was w sprawach wagi najwy?szej. Ojczyzna nasza znalaz?a si? nad przepa?ci?. Dorobek wielu pokole¨½, wzniesiony z popio?¨®w polski dom ulega ruinie. Struktury pa¨½stwa przestaj? dzia?a?. Gasn?cej gospodarce zadawane s? codziennie nowe ciosy. Warunki ?ycia przyt?aczaj? ludzi coraz wi?kszym ci??arem. Przez ka?dy zak?ad pracy, przez wiele polskich dom¨®w, przebiegaj? linie bolesnych podzia?¨®w. Atmosfera nieko¨½cz?cych si? konflikt¨®w, nieporozumie¨½, nienawi?ci ¨C sieje spustoszenie psychiczne, kaleczy tradycje tolerancji. Strajki, gotowo?? strajkowa, akcje protestacyjne sta?y si? norm?. Wci?ga si? do nich nawet szkoln? m?odzie?. Wczoraj wieczorem wiele budynk¨®w publicznych by?o okupowanych. Padaj? wezwania do fizycznej rozprawy z "czerwonymi", z lud?mi o odmiennych pogl?dach. Mno?? si? wypadki terroru, pogr¨®?ek i samos?d¨®w moralnych, a tak?e bezpo?redniej przemocy.

Szeroko rozlewa si? po kraju fala zuchwa?ych przest?pstw, napad¨®w i w?ama¨½. Rosn? milionowe fortuny rekin¨®w podziemia gospodarczego. Chaos i demoralizacja przybra?y rozmiary kl?ski. Nar¨®d osi?gn?? granice wytrzyma?o?ci psychicznej. Wielu ludzi ogarnia rozpacz. Ju? nie dni, lecz godziny przybli?aj? og¨®lnonarodow? katastrof?. Uczciwo?? wymaga, aby postawi? pytanie: Czy musia?o do tego doj??? Obejmuj?c urz?d Prezesa Rady Ministr¨®w wierzy?em, ?e potrafimy si? pod?wign??. Czy zrobili?my wi?c wszystko, aby zatrzyma? spiral? kryzysu?

Historia oceni nasze dzia?ania. Nie obesz?o si? bez potkni??. Wyci?gamy z nich wnioski. Przede wszystkim jednak minione miesi?ce by?y dla rz?du czasem pracowitym, borykaniem si? z ogromnymi trudno?ciami. Niestety ¨C gospodark? narodow? uczyniono aren? walki politycznej. Rozmy?lne torpedowanie rz?dowych poczyna¨½ sprawi?o, ?e efekty s? niewsp¨®?mierne do w?o?onego wysi?ku, do naszych zamierze¨½. Nie mo?na odm¨®wi? nam dobrej woli, umiaru, cierpliwo?ci. Czasem by?o jej mo?e a? zbyt wiele. Nie mo?na nie dostrzec okazywanego przez rz?d poszanowania um¨®w spo?ecznych. Szli?my nawet dalej. Inicjatywa wielkiego porozumienia narodowego zyska?a poparcie milion¨®w Polak¨®w. Stworzy?a szans? pog??bienia systemu ludow?adztwa, rozszerzenia zakresu reform.

Te nadzieje obecnie zawiod?y. Przy wsp¨®lnym stole zabrak?o kierownictwa "Solidarno?ci". S?owa wypowiedziane w Radomiu, obrady w Gda¨½sku ods?oni?y bez reszty prawdziwe zamiary jej przyw¨®dczych kr?g¨®w. Zamiary te potwierdza w skali masowej codzienna praktyka, narastaj?ca agresywno?? ekstremist¨®w, jawne d??enie do ca?kowitego rozbioru socjalistycznej polskiej pa¨½stwowo?ci. Jak d?ugo mo?na czeka? na otrze?wienie? Jak d?ugo r?ka wyci?gni?ta do zgody ma si? spotyka? z zaci?ni?t? pi??ci?? M¨®wi? to z ci??kim sercem, z ogromn? gorycz?. W naszym kraju mog?o by? inaczej. Powinno by? inaczej. Dalsze trwanie obecnego stanu prowadzi?oby nieuchronnie do katastrofy, do zupe?nego chaosu, do n?dzy i g?odu. Surowa zima mog?aby pomno?y? straty, poch?on?? liczne ofiary. Szczeg¨®lnie w?r¨®d najs?abszych ¨C tych, kt¨®rych chcemy chroni? najbardziej. W tej sytuacji bezczynno?? by?aby wobec narodu przest?pstwem.

Trzeba powiedzie?: do??! Trzeba zapobiec, zagrodzi? drog? konfrontacji, kt¨®r? zapowiedzieli otwarcie przyw¨®dcy "Solidarno?ci". Musimy to oznajmi? w?a?nie dzi?, kiedy znana jest bliska data masowych politycznych demonstracji, w tym r¨®wnie? w centrum Warszawy, zwo?anych w zwi?zku z rocznic? wydarze¨½ grudniowych. Tamta tragedia powt¨®rzy? si? nie mo?e. Nie wolno, nie mamy prawa dopu?ci?, aby zapowiedziane demonstracje sta?y si? iskr?, od kt¨®rej zap?on?? mo?e ca?y kraj. Instynkt samozachowawczy narodu musi doj?? do g?osu. Awanturnikom trzeba skr?powa? r?ce, zanim wtr?c? ojczyzn? w otch?a¨½ bratob¨®jczej walki.

Obywatelki i obywatele!

Wielki jest ci??ar odpowiedzialno?ci, jaka spada na mnie w tym dramatycznym momencie polskiej historii. Obowi?zkiem moim jest wzi?? t? odpowiedzialno?? ¨C chodzi o przysz?o?? Polski, o kt¨®r? moje pokolenie walczy?o na wszystkich frontach wojny i kt¨®rej odda?o najlepsze lata swego ?ycia. Og?aszam, ?e w dniu dzisiejszym ukonstytuowa?a si? Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego. Rada Pa¨½stwa, w zgodzie z postanowieniami Konstytucji, wprowadzi?a dzi? o p¨®?nocy stan wojenny na obszarze ca?ego kraju.

Fragment przem¨®wienia gen. Wojciecha Jaruzelskiego nadanego przez radio i telewizj? polsk? 13 grudnia 1981 roku

Pensumoversikt | ?velse til teksten | Sekund?rtekst | Tekstansvarlige