POL1120 - V?r 2006

Ballada o Janku Wi?niewskim

tekst: Wikipedia

ballada napisana na podstawie wydarzeń znanych w historii Polski jako Grudzień 1970. Autorem tekstu (uznawanego cz?sto za anonimowy) jest Krzysztof Dowgia??o, muzyk? skomponowa? w roku 1980 Mieczys?aw Cholewa, muzyk-amator. Ballada mówi o m?odym ch?opcu zastrzelonym 17 grudnia 1970 roku. W ten sposób uczczono za?og? Stoczni Gdyńskiej, która po zakończeniu strajku zosta?a ostrzelana w drodze do pracy. Broni maszynowej u?yto przeciw robotnikom równie? w Szczecinie. Janek Wi?niewski nie jest postaci? historyczn?, to tylko symboliczne imi? nadane nieznanej wówczas ofierze dzia?ań milicji, zastrzelonej w trakcie star? w rejonie stacji kolejki podmiejskiej Gdynia Stocznia. Cia?o Janka Wi?niewskiego, w?a??. Zbyszka Godlewskiego, elbl??anina, który pracowa? w Gdyni przy prze?adunku statków, zosta?o przeniesione na czele pochodu ulicami Czechos?owack?, Dworcow?, 10. lutego i ?wi?tojańsk? pod siedzib? Prezydium Miejskiej Rady Narodowej przy ulicy Czo?gistów (dzi?. marsz. Pi?sudskiego). W wersji oryginalnej wyst?puj? s?owa "...z czarn? kokard?" , natomiast w filmie Andrzeja Wajdy "Cz?owiek z ?elaza" Krystyna Janda ?piewa zmienion? wersj? "...z czerwon? kokard?". "Krwawy Kocio?ek" wymieniony w 5. zwrotce to Stanis?aw Kocio?ek, przez wyra?enie "kat Trójmiasta" skojarzony z okrutnymi zarz?dcami polskich miast okupowanych przez Niemcy w czasie II wojny ?wiatowej. Grabówek i Chylonia to nazwy dzielnic Gdyni. Nawi?zaniem do Ballady jest obrazoburcza scena z filmu W?adys?awa Pasikowskiego Psy, w której pie?ń ta ?piewana jest przez pijanych funkcjonariuszy S?u?by Bezpieczeństwa. O rozg?osie, jaki odnios?a ballada ?wiadczy fakt, i? po upadku komunizmu ulic? Czechos?owack? nazwano imieniem Janka Wi?niewskiego. Równie? w Gdańsku jedna z ulic nosi imi? Wi?niewskiego.

tekst: Krzysztof Dowgia??o
muzyka: Mieczys?aw Cholewa
wykonanie: Mieczys?aw Cholewa

Ch?opcy z Grabówka, ch?opcy z Chylonii,
Dzisiaj milicja u?y?a broni,
Dzielnie?my stali i celnie rzucali.
Janek Wi?niewski pad?.

Na drzwiach ponie?li go ?wi?tojańsk?
Naprzeciw glinom, naprzeciw tankom.
Ch?opcy stoczniowcy, pom?cijcie druha,
Janek Wi?niewski pad?.

Hucz? petardy, ?ciel? si? gazy,
Na robotników sypi? si? razy,
Padaj? dzieci, starcy, kobiety,
Janek Wi?niewski pad?.

Jeden zraniony, drugi zabity,
Krwi si? zachcia?o s?upskim bandytom,
To partia strzela do robotników,
Janek Wi?niewski pad?.

Krwawy Kocio?ek to kat Trójmiasta,
Przez niego gin? dzieci, niewiasty.
Poczekaj, draniu, my ci? dostaniem,
Janek Wi?niewski pad?.

Stoczniowcy Gdyni, stoczniowcy Gdańska,
Id?cie do domu, skończona walka,
?wiat si? dowiedzia?, nic nie powiedzia?,
Janek Wi?niewski pad?.

Nie p?aczcie matki, to nie na darmo
Nad stoczni? sztandar z czarn? kokard?
Za chleb i wolno??, za now? Polsk?
Janek Wi?niewski pad?.